Przepraszam Cię Jacko najmocniej. Wobec tej sytuacji pozostawiam temat dla Ciebie. Fajnie, jesli wytłumaczysz pojęcie a potem zadasz jakieś pytania, coby reszta ruszyła głowami, a nie spoczęła na przeczytaniu gotowców

Nie o to chodzi, po prostu całkiem niedawno zastanawiałem się nad poruszeniem tematu dolin walnych a że nie miałem czasu to mnie uprzedziłeś

Kontynuując temat dolin....

Kto wytłumaczy czym jest dolina zawieszona (wisząca)? Może przykłady ciekawych dolinek tego typu?

Dolina wisząca to dolina oddzielona od drugiej doliny progiem. Połozona jest wyzej od drugiej doliny. Powstawała na skutek działań lodowców, tzn. lodowiec i wody z nim związane poglębiały dolinę główną.

Przykład.... Dolina Buczynowa zawieszona nad Doliną Roztoki. Lodowiec najpierw działał tu i tu a potem jedynie w Roztoce pogłębiając jej koryto i pozostawiając próg Buczynowej.

Inna dolina podwieszona - Za Mnichem, podobnie Czarny Staw pod Rysami.

Dobrze?

Jasne
Fajne siklawy czasem spływają z tych progów.
Swoją drogą doliny zawieszone występują nie tylko w górach. W Polsce można je spotkać także na innym (niegórskim) terenie polodowcowym. No właśnie, gdzie? Przykład?

Przykładem doliny zawieszonej jest dolina Gaciska w rejonach Suwalszczyzny.
Jest to dolina, której dno zawieszone jest ok. 10 metrów nad poziomem rzeki Czarnej Chańczy.

I jeszcze o dolinach

Żłób (dolina u - kształtna), jak powstaje? Co w nim pięknego? Przykłady po obu stronach Tatr.

To chyba przeobrażona dolina V po lodowcu.
Długa, płaska, stoki ma strome, jak na "U" przystało.

Doliny "Ó" nie widziałem.

W Tatrach.... Chyba Biała Woda jest "U" i obstawiam jeszcze Koprową. I Cichą. Długie jak nie powiem co, płaskie, a stoki strome.

No i może Staroleśna jeszcze

Nie zapominajmy o rodzimych dolinach polodowcowych, szczególnie Miętusiej, ale także: Suchej Wody, Roztoki czy Waksmundzkiej (Wyżniej)

Jakie jeszcze inne formy polodowcowe można spotkać w Tatrach?

Dolinki podwieszone (karowe), np. Buczynowa i Pięciu Stawów Spiskich.

Nie mówiąc już o samych karach (cyrkach lodowcowych, kotłach), jeziorach karowych, mutonach, morenach różnego typu.

Może ktoś pomoże powyjaśniać?

Ja zacznę od cyrków lodowcowych - są to zawieszone wysoko w górach zagłębienia pochodzenia erozyjnego, efekt działalności lodowców górskich, otoczone z trzech stron stromymi ścianami, z czwartej strony obniżenie zwane ryglem. W karach powstają lodowce, które mają tam swoje obszary zasilania (pola firnowe). Gdy lodowiec wypłynie w dolinę, z jego resztek może wytopić się jezioro cyrkowe. Tak powstał np system Morskie Oko - Czarny Staw Pod Rysami (kar piętrowy)

Gdzie w Polsce, oprócz Tatr, można zobaczyć cyrki lodowcowe?

Barańce. To niszczenie guza skalnego przez pełzący lodowiec. Powstaje taka wypolerowana gula. Prawdopodobnie Gulaty Kopiec w Dolinie Wielickiej jest taim barańcem. na pewno w Dol. Pięciu Stawów Polskich są takie barańce. Są one doskonale wygładzone, łagodnie pochylone w strone, z której nasuwała się masa lodu. Największe barańce to Wyżnia i Niżnia Kopa. (nieopodal schroniska)

Rysy lodowcowe - przy Siklawie na gładkich skałach widać wgłębienia - to efekt przenoszenia przez lodowiec ostrych i twardych głazów.

Materiał morenowy - bloki i skały naniesione przez lodowiec.. Np. w Dolinie za Mnichem.

ech to chyba nie wszystko, ale więcej nie wiem...



Może nie do końa lodowcowo, ale piargi to efekt wietrzenia mrozowego.




Jeziora polodowcowe. W Tatrach Cyrkowe. Powstają w kotle po ustąpieniu lodowca. Np. Czarny Staw pod Rysami.
Morenowe - powstają w niecce między wzniesieniami moren, jak dobrze pamietam... W Tatrach takie jezioro to np. Smreczyński Staw.

Dobre przykłady
Fajnie na nich widać charakterystyczną asymetryczność zboczy - Gulaty wygładzony jest od strony Polskiego Grzebienia natomiast bardziej stromy od strony wylotu doliny, podobnie jest z Wyżnią Kopą od strony Stawów

te gładkie skały w geomorfologii zwane są wygładami lodowcowymi

Warto jeszcze wspomnieć o morenach czołowych osadzonych na ryglach kotłów np Morskiego Oka czy Czarnego Stawu Gąsienicowego

Można dodać że są to wyloty rynien erozyjnych zwanych żlebami którymi staczają się na dół odłamki skalne pochodzące z obrywów na stokach. Żleby i piargi doskonale widoczne są dla każdego turysty np na stokach Mięguszowieckich

Jeśli już został poruszony temat lodowców nieodzownie związany z wodą, to warto by wspomnieć o krasie, który też kształtował zachodnią część naszych Tatr, czyli w skrócie ponory wywierzyska i podziemne pustki.

Zjawiska krasowe, z tego, co pamiętam, mają związek z wypłukiwaniem węglanu wapnia (CaCO3...?) ze skaly na wskutek przepływu wody. W Tatrach wapienne skały występują przede wszystkim w Tatrach Zachodnich i Bielskich.
Wywierzysko to chyba rodzaj źródła, z którego wody wypływają na powierzchnię ze skał wapiennych. Jest ich kilka w Tatrach. W Chochołowskiej, Kościeliskiej i chyba Olczyskie Wywierzysko. Więcej pisać nie będę, bo nie pamiętam.